Informatie: Genderstereotype

Gender kan gezien worden als de sociale verwachtingen die we hebben bij het zijn van vrouw of man. Zo zijn er in elke samenleving algemene opvattingen over hoe een man of vrouw denkt, zich voelt en zich gedraagt (of dat zou moeten doen). De veronderstelde vrouwelijke en mannelijke gedragingen zijn routine geworden en de meerderheid van de bevolking beschouwt deze gedragingen dan ook als ‘natuurlijk’.

We zijn als mensen heel vaak met gender bezig, bewust of onbewust. Wanneer we iemand voor de eerste keer zien, ‘lezen’ we hun biologisch geslacht of genderidentiteit op basis van onze genderbril (ideeën, verwachtingen en normen over ‘vrouwelijk’ en ‘mannelijke’). Is iemand een vrouw of man? Voldoet deze persoon aan onze ‘norm’ of niet? Op basis daarvan passen we onze interactie aan, bewust maar heel vaak ook onbewust.

Het concept gender is deel van onze culturele kennis en tegelijkertijd een deel van iemands identiteit.

Gendernormen zijn de bewuste en onbewuste ‘voorschriften’ met betrekking tot aspecten zoals:      

• Persoonlijkheidskenmerken
• Rolpatronen
• Fysieke karakteristieken
• Beroepsvoorkeuren

Enerzijds geven deze normen een kader mee waardoor mensen specifieke en vaak van elkaar verschillende verwachtingen hebben voor vrouwen en mannen. Anderzijds geven deze normen aan hoe personen zich ook zelf zouden moeten gedragen. 

Genderstereotypen zijn starre overtuigingen en verwachtingen over hoe personen van verschillende genders zich zouden moeten gedragen, eruit zouden moeten zien of zouden moeten denken. Deze stereotypen houden vooroordelen in stand door mensen oneerlijk te beperken en in hokjes te plaatsen op basis van hun biologisch geslacht. Het stereotype dat meisjes verzorgend en gevoelig moeten zijn, terwijl jongens stoer en emotioneel gereserveerd moeten zijn, kan leiden tot schadelijke gevolgen zoals ongelijke kansen en onderdrukte emoties. Genderstereotypen zijn niet ok, maar door onze opvoeding en cultuur zitten ze vaak ingebakken. Het is dus belangrijk dat we hier bewust mee omgaan. 

Als we deze genderstereotype opvattingen doortrekken naar sexting, merken we dat die ook hier een heel grote rol spelen. Uit onderzoek blijkt dat jongens evenveel sexten als meisjes Toch blijken er grote verschillen te zijn in de waarde die door meisjes en jongens aan sexting wordt gehecht. 

Sexten is voor heel wat mannen een manier om sociale status te verkrijgen waarbij ze zelf weinig risico lopen op imagoschade. Mannen worden vaak gelauwerd als ze sexten en vinden hierdoor hun waarde als ‘echte man’. Gendernormen spelen hier duidelijk een rol. 

Op een sext verstuurd door een man wordt vaak het geslachtsdeel getoond, maar niet het gezicht. Mannen lopen bovendien ook in een niet-seksuele context in bloot bovenlijf, waardoor een sext van de blote borst van een man niet veel nieuws onthult. In onze maatschappij kijken we immers met een ander waardeoordeel naar mannelijke en vrouwelijke naaktheid.  Waarom vinden we het als maatschappij ‘normaal’ dat mannen wel in bloot bovenlijf rondlopen en vrouwen niet? Waarom verwijdert Instagram enkel de foto’s waarop vrouwelijke tepels te zien zijn? Dit zijn debatten en thema’s die bij jongeren leven en dus heel herkenbaar voor hen zijn. 

Vrouwen sexten over het algemeen vaker om interesse te tonen, (druk ervaren) om erbij te horen of om bevestiging te krijgen over hun lichaam. Vaak sturen ze sexy getinte beelden van het hele lichaam, waardoor de kans op herkenning en publieke veroordeling veel groter is als de sexts worden doorgestuurd. 

De gevolgen van grensoverschrijdende sexting zijn voor vrouwen vaak veel groter dan voor mannen. Ze lopen meer risico op reputatieschade, verwijten, uitsluiting en cyberpesten. Een veroordeling die voor mannen veel minder geldt.

Ook al wordt vaak aangehaald dat mannen minder kans hebben op negatieve ervaringen i.v.m. grensoverschrijdende sexting, toch blijkt uit onderzoek dat genderstereotypering even schadelijk is voor mannen. Meer informatie hierover vind je bij Movemen en Equischools.

Zo blijkt dat wanneer mannen slachtoffer zijn van grensoverschrijdende sexting, zij hier lacherig en cool horen op te reageren. Mannen horen zich hier volgens de maatschappij niet slecht om te voelen, er is minder openheid of ze hebben minder handvatten om hierover te praten of de vraag naar hulp is te moeilijk. 

Gesprekken rond sexting worden vaak gekenmerkt door angst en afkeuring. Sexting wordt vaak beschreven als iets slecht, vies, dom en gevaarlijk en/of dat vooral gedaan wordt door zwakke, onzekere mensen zonder zelfrespect. Deze negatieve beeldvorming rond sexting maakt het voor jongeren moeilijker om zich in te leven in leeftijdsgenoten die dit wel doen, waardoor ze sexy beeldmateriaal sneller doorsturen en veroordelend reageren bij grensoverschrijdende sexting.


De hedendaagse normen rond gender en het taboe op seksualiteit, naaktheid en sexting werken het verder doorsturen van sexy beeldmateriaal van vrouwen in de hand. Het taboe op naaktheid en seksualiteit zorgt ervoor dat sexy beeldmateriaal “spannend” wordt en dus voor ophef kan zorgen, wat het aantrekkelijker maakt om dit materiaal te verspreiden. Het draagt bij aan de normalisering van deze vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag. 

De seksuele dubbele standaard is een reeks maatschappelijke normen die seksueel gedrag van personen verschillend beoordelen op basis van hun geslacht. Het gaat vaak om een mildere houding ten opzichte van mannelijke seksuele uitingen, terwijl seksueel gedrag van vrouwen hard wordt aangepakt. Deze dubbele moraal kan bijdragen tot de bestendiging van genderstereotypen en een ongelijke machtsdynamiek in relaties.


Vrouwen krijgen meer en op erg specifieke manieren te maken met seksisme. Zo worden ze sneller geseksualiseerd dan mannen wanneer het gaat om kledij of bedpartners, maar daar blijft het niet bij. Ook in contexten zoals onderwijs, arbeid, sociale zaken en politiek krijgen vrouwen hiermee te maken. Denk bijvoorbeeld aan de commentaar die politica krijgen over hun outfitkeuzes of stemgebruik.


Deze genderongelijkheid is gegroeid vanuit de onderdanige rol die aan vrouwen is toegekend doorheen de geschiedenis en tot op de dag van vandaag is deze nog steeds niet weggewerkt. De normalisatie van genderstereotypen rond seks en seksuele expressie is gelinkt aan victim blaming (de schuld geven aan het slachtoffer). Over mannen die sexts doorsturen zonder toestemming wordt vergoelijkend gezegd ‘boys will be boys’, waardoor de verantwoordelijkheid voornamelijk bij de vrouwen gelegd wordt die maar hadden moeten anticiperen en risico’s vermijden. 

Gender is een complex en veelzijdig aspect van onze identiteit en het speelt een belangrijke rol in het vormen van ons gedrag en onze houding. Het is echter essentieel om te erkennen dat er ook starre en stereotype verwachtingen zijn die geassocieerd worden met geslacht.


Deze maatschappelijke verwachtingen kunnen verschillende aspecten van ons leven beïnvloeden, waaronder sexting. Het bestaan van deze zwart-wit stereotypen onderstreept het belang om ze aan te pakken en uit te dagen.


Door een meer inclusief en genuanceerd begrip van gender te bevorderen, kunnen we een gezondere en meer respectvolle houding ten opzichte van sexting stimuleren en ervoor zorgen dat mensen zich gesterkt voelen om weloverwogen en vrijwillige keuzes te maken.